Paul e Ghita a Lügan
Tanti ann fŕ i vegnévan giň dal Malcantón. E i restava stracüntat.
E al di d’incöö?
Testo da Pier Baron, da Illustrazione Ticinese, giugno 2013.
L’č un bell librett, l’ann dala püblicazión al gh’č mia sü, ma al
dovréss véss in gir a vutanta-cent-ann fa. Ul titol al tira l’öcc:
“Paul e Ghita a Lugano – Dopo 26 anni, 3 mesi e 64 giorni di loro
assenza – Novella pubblicata nel giornale “Il Ragno” – Visto: nulla
ostia la stampa – Tipografia La Malcantonese Agno”. Sa dis sübit che
ul Togn Ortiga l’ha tirŕt sciŕ ul cavall, par tacŕc sota ul birocc.
Föra da Maiŕs (Magliaso) gh’č passŕt via un utomobil. E la Ghita la
fai savé che “Paulin, ur sang u mč nacc in tasca”, intant che ul
Paul al ga domandŕt al Togn vetürin se “a gh’č pericul d’incontran
ammň?”. Dopo “ur passacc a livell” du trenin, apčna föra da Lügan a
gh’eva giŕ un grand trafic da macchin. E ul Paul al vöreva savé
“Cuss’a gh’č sta matin: na quai sposa?” Al debarcadero (spagnöö: in
italian sa dis imbarcatoio) ul Togn al ferma ul birocc, Paul e Ghita
i sŕltan gió. “As trovum chi ai quatra, sta sira, neh!”. Da lě
innanz, i noss dü spositt i vann in gir par Lügan, cunt ul Paul che
a tira gió un quai sacramént parché “chi intorn u gh’č mia gnanca
una meridiana”. In quel moment l’č adré a passŕ via un üscér, alúra
sübit: “uei gendarm, a savrissuv che ora che l’č? U se mč fermň ur
relogi”. La discüssion la va innanz, fin tant che ul gendarm al ga
dis adiritüra da nŕ a disnŕ a l’Europe. La Ghita la vör savé se a gh’č
ammň ul Porta, ma pararess che l’č mort da vint’ann. E la dis, la
Ghita, che “Na volta, quand ch’a vegnevum sciŕ a vend i purscelitt,
andavum a mangiŕ ra büseca du Tornidoo”. E dala Pčpa Poreta? Oh!
Signur: a gh’č piü gnanca i oss.
Anca a ciapŕ ul tram ch’č da fŕ tenzión: “Tirévas sciŕ Ghita.
Tachéves puliid. Vardé da mia baltigaa”. Par cas, sül tram, gh’č sü
ul “scior ocatt (avvocato)”che al ga in man chel afari cunt ul noss
visin”. La question l’č ammň “pendent” in tribünal. E la culpa, al
dis ul scior ocatt “l’č tüta da quel tribünalasc che gh’em chi, cunt
una maniga da imbambiid e da galitt pien da süperbia”. Ala fin dala
giornada i vegn a savé che ul Togn Ortiga ia spčta sü ala stazion. E
alúra “em da fidass, Ghita, a nŕ sü in sta funi coi aar
(funicolare)?”. Se sŕltum vutanta o cent ann innanz, fa impression
pensŕ a tütt quel che gh’ŕ rivŕt sciŕ da növ. Nissün sa permetaress
da pitürŕ ul Paul e la Ghita dal di d’incöö in quela manéra li, anca
se magari quaicoss restaress ammň, süla fidücia in di gént e di
istitüzion. Paul e Ghita i vörévan festegiŕ i cinquant’ann da
matrimoni. Slargando i curdon dal bursin, inscě che ul Paul, prima
da saltŕ sü sül birocc e nŕ vers a Lügan, l’eva fai savé che
“s’ciopa ra miseria”. Ma sübit la Ghita l’avress tacŕt lŕ: “Ma
Paulin, cuss’el al gha pöö da vess, sto Lügan?”. |